سال تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها-۹

برای سیاستگذاری اقتصادی در ۱۴۰۰، فرض نماییم تحریم ها باقی می مانند

برای سیاستگذاری اقتصادی در ۱۴۰۰، فرض نماییم تحریم ها باقی می مانند به گزارش نیو باکس معاون مرکز پژوهش های مجلس با تاکید بر اینکه قراردادهای داخلی سازی نباید در سال 1400 و به بهانه رفع تحریم ها فراموش شوند، اظهار داشت: برای سیاستگذاری اقتصادی باید فرض نماییم تحریم ها پا برجا هستند.



موسی شهبازی، معاون مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نامگذاری سال ۱۴۰۰ از طرف مقام معظم رهبری بعنوان سال «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» اظهار داشت: مسئله تولید چند سالی است که از طرف مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است؛ چونکه بنیان اقتصادی یک کشور برمبنای تولید شکل می گیرد و اگر تولید، مبنای اقتصاد قرار نگیرد، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی و رفاه مردم متأثر از آن شده یا قوت می گیرد.
وی با اعلان اینکه سوال اصلی این است که چرا تولید مبنا قرار نمی گیرد و از رونق برخوردار نمی گردد، اضافه کرد: به صورت تاریخی، در اقتصاد ایران تجارت و تجاری و خرید و فروش، واردات، سوداگری و سفته بازی همیشه مورد توجه بیشتر قرار گرفته و انگیزه بیشتری نسبت به تولید در مورد آن وجود داشته؛ چونکه ریشه آن این است که اقتصاد ایران در طول سالیان گذشته، یک اقتصاد رانتی و نفتی بوده و یک اقتصاد نفتی، اساساً هم دولت و هم فعالان اقتصادی را به شکلی پرورش می دهد که مبتنی بر استخراج و فروش منابع طبیعی، اقتصاد را پایه ریزی کنند و بودجه و دیوان سالاری را نیز برمبنای آن شکل دهند.
به گفته شهبازی، اینکه نظام مالیاتی اساس نظام مند نیست نیز، به این علت است که اقتصاد ایران نفتی است و گویی آبی در یک منطقه ای قرار دارد که سبزه و درختی را کنار خود شکل می دهد؛ پس نظام حکومتی و دولتی ایران را یک نظام غیر کارآفرین بار می آورد و این امر منجر به این می شود که نظام مالیاتی اصلاح نشود و تولید نیز مورد حمایت قرار نگیرد.
وی گفت: اقتصاد ایران به نفت متکی است و ضرورتی نیز به این دیده نشده که به سبب تقویت تولید، بتوان مالیات دریافت کرد و گذران زندگی دولت را رقم زد؛ به این معنا که چون دولت به نفت وابسته بوده، تولید سامان نیافته است تا از آن مالیات ستاندن شود؛ ضمن اینکه سوداگری و داد و ستد در کنار تورم هایی که در اقتصاد ایران وجود دارد، همیشه مورد توجه قرار گرفته است؛ پس انگیزه تولیدکنندگان در این بستر اقتصادی به این سمت حرکت نمی کند که تولید راه اندازی نمایند؛ چونکه با کمترین هزینه سوداگری کرده و به سبب اینکه تورم در طول سالیان گذشته حداقل ۲۵ درصد بوده است، فعالان اقتصادی و مردم اینگونه یاد گرفته اند که اگر کالای بادوامی بخرند، همیشه با رشد سرمایه خود مواجه خواهند شد.
شهبازی اظهار داشت: در شرایطی که در چند سال اخیر قرار گرفته ایم، مقام معظم رهبری به این نکته اشاره کرده اند که تحریم فرصتی برای اقتصاد ایران است که این دریچه فرصت آن، کاهش درآمدهای نفتی و تغییر بنیادین در اقتصاد ایران است؛ به نحوی که دولت از نظام نفتی و فضای بودجه ای خارج شده و توجه به مالیات کند و بنا بر این پیشبرد اهداف متوقف به تولید شده است که چرخ آن بچرخد و مالیات بدهد.
وی اضافه کرد: تولید در اقتصاد ایران، هزینه- فرصت بالایی دارد و در طول سالیان گذشته نیز این اتفاق رخ داده است؛ پس یک فعال اقتصادی وقتی مقرر است سرمایه گذاری کند، به این نگاه می کند که سایر گزینه های سرمایه گذاری برای او چقدر عایدی در مقابل سرمایه گذاری در تولید دارد و به همین دلیل، هر چقدر گزینه های بدیل و رقیب تولید با هزینه کمتر، عایدی بیشتری داشته باشند، تولیدکنندگان را به سمت خود می کشاند؛ مگر اینکه تولیدکنندگان، صادرکننده هم بوده و انگیزه ارزی داشته باشند؛ در غیر این صورت گزینه های رقیب سرمایه گذاری که خرید و فروش، سرمایه گذاری در ملک و طلا و ارز و مسکن را شامل می شود، همیشه بعنوان گزینه مطلوب پیش روی سرمایه گذاران قرار می گیرند.
شهبازی اظهار داشت: اگر امسال بتوانیم همه تلاش خودرا به این سمت معطوف نماییم که هزینه- فرصت را در اقتصاد پایین برده و فرصت تولید را رشد دهیم، در اقتصاد ایران خوب عمل خواهیم کرد.
وی اضافه کرد: در کنار این وضعیت تاریخی، یک وضعیت خاصی در چند سال اخیر و خصوصاً پس از سال ۹۰ و ۹۱ شده که ناشی از تحریم ها است و اگر این مساله را درست مدیریت نکنیم، ضربه دیگری بر جان نحیف تولید خواهیم زد؛ به ویژه اینکه متأسفانه در طول چند سال اخیر، همه تصمیم گیری ها و سیاستگذاری ها، گره به بحث سیاست خارجی و رفع تحریم زده شده و این یکی از مهلک ترین و بدترین سیاست هایی است که می تواند اتخاذ شود؛ چونکه اقتصاد ایران را به تعیین تکلیف سیاست خارجی و رفع تحریم و مذاکره گره خواهد زد.
شهبازی اظهار داشت: این امر به این نحو بر روی تولیدکننده اثرگذار می باشد که کاهش نااطمینانی از بازار را شکل می دهد؛ چونکه تولیدکننده هیچ افقی را برای خود در سرمایه گذاری نمی بیند؛ ضمن اینکه همه منتظرند که وضعیت خاصی پیش بیاید و بعد سرمایه گذاری کنند؛ پس تصمیمات در عرصه تولید و مصرف به تعویق خواهند افتاد و این به مفهوم عقب ماندگی رشد اقتصادیست چونکه وقتی نمی توان دورنمای مؤثری از اقتصاد داشت، سرمایه گذاری و تولید متوقف می شود.
وی اضافه کرد: اگر با این فرض پیش رویم که بنیان و تصمیم اقتصاد کشور بر ماندگاری تحریم است، می توان کار را به شکل دیگری پیش برد؛ البته باید پذیرفت که به سبب دکترین دفاعی امنیتی آمریکا، آمریکا به لحاظ اقتصادی دارد از تحریم نفع می برد و تولید نفت و گاز آمریکا رشد کرده است، تحریم ها ماندگار است و رفع شدن آن شدنی نیست؛ پس هم به اثبات می توان آنرا گفت و هم به این علت که تولید نیازمند ثبات و اطمینان است باید به آن توجه داشت.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: در کنار همه اینها می توان به واقعیت های اداری و اقتصادی کشور را نگاه کرد و دید که چرا تولیدکنندگان بجای خوبی نمی رسند.
وی در بیان راهکارها اظهار داشت: برمبنای لطمه شناسی صورت گرفته، بحث کلان سیاستگذاری کشور باید با فرض ماندگاری تحریم ها مورد تصمیم گیری قرار گیرد؛ به این معنا که اگر مقرر است گشایشی در سیاست خارجی رخ دهد یا ندهد، اوضاع تصمیم گیری متفاوت باشد؛ اما باید با فرض ماندگاری تحریم درحال حاضر کار را پیش ببریم تا تولیدکننده و سرمایه گذار با یک افق مشخص، مبادرت به تولید و سرمایه گذاری نماید.
شهبازی اظهار داشت: اگر تولیدکننده نداند که سیاستگذار و دستگاه دولتی در برخورد با تحریم، قرارداد او را زیر سوال نمی برد، حتما به کار خود با قدرت ادامه خواهد داد و این موضوع، درست متفاوت از این است که بداند به سبب یک روزنه در سیاست خارجی، قرارداد داخلی سازی او از طرف دولت لغو می شود.
وی اضافه کرد: کاهش نااطمینانی ها و بی ثباتی ها در این میان لازم است و بسیار با اهمیت تر از آنست که وام و تشویق به تولیدکنندگان داده شود؛ به این معنا که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باید پیش بینی پذیری مناسبی از تورم داشته باشد و در بحث ارز نیز، کار را به این شکل پیش برد تا تولیدکننده قیمت ارز را در افق میان مدت بداند؛ نه اینکه دولت بواسطه اینکه چند ماه آخر عمر را دارد، ارز را در یک کانال زیر ۲۰ هزار تومانی قرار دهد؛ چونکه این یک سم برای تولید است و نااطمینانی به وجود می آورد.
شهبازی اظهار داشت: در حوزه قوانین و مقررات نیز باید شرایط را به شکلی پیش برد که تولیدکننده در این عرصه از قدرت پیش بینی برخوردار باشد؛ همانطور که بخشنامه ها و دستورالعمل های ناقض یکدیگر و دستورالعمل های خلق الساعه تولیدکننده را با فضایی مواجه کرده است که اساساً از تولید و سرمایه گذاری منصرف می شود.
وی اضافه کرد: مجموعه ای از راهبردها و سیاست های اقتصادی باید امسال مورد توجه قرار گیرد؛ بر این اساس باید انگیزه کارهای سوداگرایانه و نامولد کاهش یابد؛ به نحوی که مجلس اصلاح قوانین مالیاتی را با هدف جذاب کردن سرمایه گذاری در تولید مولد صورت دهد و مالیاتی بر آنچه که مسیر غیر تولید دارد، وضع گردد.
شهبازی افزود: تعیین اولویت های سرمایه گذاری و صنعتی برای پیشران های تولید باید صورت گیرد؛ به ویژه اینکه یکی از چالش های اقتصاد ایران آنست که پیشران های تولید و کلان سرمایه گذاری های ملی که بخش خصوصی می تواند در آن سرمایه گذاری کند، معین نیست و استراتژی تولید کشور نیز به هیچ عنوان روشن نیست.
وی اضافه کرد: وزارت صمت باید با همکاری دستگاهها اولویت های صنعتی و معدنی کشور را تعیین کند که بنظر می رسد که امسال چند حوزه مشخص را تعیین کرده و برمبنای معیار کاهش ارزبری، راندمان، اشتغال و مواردی از این دست، این حوزه ها را در معرض سرمایه گذاری دولت و بخش خصوصی قرار دهد؛ اینجا است که باید توجه داشت که در سرمایه گذاری بلندمدتی که با سایر کشورها همچون چین مطرح است نیز، باید چنین رویکردهایی در نظر گرفته شود؛ پس مشخص خواهد بود که دیپلماسی اقتصادی با کشورهای شرق و همسایگان با کدام سمت و سو است.
شهبازی اظهار داشت: در کنار کسب و کارهای کوچک و متوسط، این حوزه های کلان سرمایه گذاری هستند که زنجیره های ارزش را در اقتصاد ایجاد می کنند؛ به این معنا که اگر استراتژی های تولید تعیین تکلیف نشوند، در زیرمجموعه و صنایع پایین دستی نیز بدون اولویت کار تولید صورت خواهد گرفت.
وی با تاکید بر ضرورت اصلاح تامین مالی بخش تولید اظهار داشت: اقتصاد ایران در طول سال های اخیر با تورم روبرو است و این تورم هزینه های بخش تولید را بالا می برد و پس نیاز تامین مالی در بخش تولید بالا رفته است و اگر این بحث وجود دارد که تامین مالی باید بیش از گذشته مورد توجه باشد، نیازمند این هستیم که تعدادی از قوانین اجرائی شود.
شهبازی با ارائه پیشنهادی در حوزه تامین مالی پروژه های تولیدی نیز اظهار داشت: اوراق گام از طرف بانک مرکزی باید عملیاتی شود و قانون رفع موانع تولید نیز لازم است که پیاده سازی شود؛ به نحوی که حساب ویژه تولید مطابق با مصوبات قبلی ایجاد شود که برمبنای آن، تولیدکننده ای که مالیات می دهد، در اولویت تامین مالی بوسیله بانک ها و سایر ارگان ها قرار گیرد؛ ضمن اینکه بحث فاکتورینگ نیز بعنوان یک ابزار تامین مالی باید مدنظر قرار گیرد؛ به این معنا که اگر یک سرمایه گذار با نهادی قرارداد ببندد، می تواند بعنوان وثیقه تامین مالی از آن قرارداد استفاده کند؛ ضمن اینکه بانکهای دولتی نیز باید بوسیله افزایش سرمایه قدرتمند شوند تا تامین مالی نیز صورت گیرد.
وی به اهمیت سرمایه گذاری های جدید اشاره نمود و اظهار داشت: اگر یک سرمایه گذاری بخواهد شروع شود، در پیچ و خم قوانین و مجوزها قرار می گیرد و هیأت مقررات زدایی وزارت اقتصاد باید دستگاهها را پای کار بیاورد که همه دستگاهها جهت راه اندازی یک بخش تولید چه مدارک و فرآیندهایی را نیاز دارند و آنها باید تسهیل شود تا سرمایه گذار جدید قابلیت اجرائی قرار دهد.
شهبازی به بیمه بخش تولید و بنگاه های تولیدی اشاره نمود و اظهار داشت: در قراردادهایی که در حوزه کارفرمایی و تولیدی انجام می شود، سازمان تامین اجتماعی سهم بیمه کارفرما را بالا ستاندن می کند که این هزینه تولید را بالا می برد؛ ضمن اینکه پیچ و خم هایی نیز از طرف نظام مالیاتی ایجاد می شود، چونکه نظام مالیاتی پشتیبان تولید نیست؛ پس باید اصلاحاتی نیز در این عرصه صورت گیرد.



منبع:

1400/01/09
13:47:45
5.0 / 5
1146
تگهای خبر: ابزار , اقتصاد , بازار , بانك
این مطلب نیوباکس را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۶ بعلاوه ۳
نیو باکس
newbox.ir - تمامی حقوق نیو باكس محفوظ است

نیو باكس

بسته بندی و جعبه