مركز پژوهش های مجلس اعلام كرد؛ ۹ راهکار برای حل مشکلات صنعت سیمان به گزارش نیو باکس مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی حضور واسطه ها در صنعت سیمان در حوزه فروش داخلی و صادراتی را همچون چالش های بزرگ این صنعت عنوان نمود. به گزارش نیو باکس به نقل از مهر، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در جدید ترین گزارش خود به مشکلات ساختاری صنعت سیمان و علل آشفتگی بازار در هفته های اخیر پرداخت. در گزارش مرکز پژوهش های مجلس آمده است: کارخانه های سیمان در ابتدا به صورت کامل از سایر کشورها (مانند شوروی، رومانی، آلمان، چک اسلواکی) خریداری می شدند؛ اما بعدها و با دستیابی کشور به دانش فنی طراحی و ساخت این واحدها، طراحی و اجرای کارخانه های سیمان به صورت کامل در کشور انجام شد. میزان متوسط سرمایه گذاری مورد نیاز برای راه اندازی یک کارخانه سیمان با ظرفیت یک میلیون تن، حدود ۱۵۰ میلیون دلار است. کارخانه های سیمان تا دو دهه اخیر دولتی بوده و قیمت گذاری و توزیع این کالا را دولت و تعاونی های توزیعی انجام می داد. بعد از واگذاری کارخانه های سیمان به بخش خصوصی (اعم از بخش خصوصی واقعی و سایر نهادهای عمومی و شبه دولتی) نحوه اداره واحدهای سیمانی و شبکه توزیع آن با تحولاتی روبه رو شد، اما سایه قیمت گذاری دستوری توسط دولت برای سیمان تابحال ادامه پیدا کرد، تا این که با نخستین عرضه سیمان در بورس کالا در خرداد سال ۱۴۰۰، کشف قیمت سیمان برپایه مکانیزم های عرضه و تقاضای بازار انجام شد. حمل و نقل و صادرات سیمان در مسافت های طولانی توجیه اقتصادی ندارد. ازاین رو در کشورهایی که دارای منابع معدنی مورد نیاز برای تولید سیمان هستند، راه اندازی کارخانه سیمان برای تأمین نیاز بازارهای محلی (تا شعاع حداکثر ۴۰۰ کیلومتر) است. در فرآیند تولید سیمان، ابتدا محصول کلینکر تولید می شود و بعد از آسیاب کردن آن، سیمان به دست می آید. کشورهایی که منابع معدنی مورد نیاز یا فناوری لازم برای تولید سیمان ندارند، عموماً محصول میانی کلینکر را وارد کرده و بعد از یک مرحله آسیاب کردن، آنرا به سیمان تبدیل می کنند. با توجه به سیاست های کشور در دهه های گذشته شامل توسعه پروژه های عمرانی بزرگ مانند ساخت وساز، سدسازی و پروژه مسکن مهر و همینطور چشم انداز افق ۱۴۰۴ کشور در خصوص رشد اقتصادی سالیانه ۸ درصدی، اعطای گسترده مجوز به واحدهای تولید سیمان انجام شده است، به صورتی که پیشبینی می شود با عنایت به مجوزهای صادر شده برای کارخانه های سیمان، ظرفیت اسمی تولید سیمان کشور در سال ۱۴۰۴ به حدود ۱۰۰ میلیون تن برسد. در حال حاضر ایران یازدهمین کشور بزرگ تولیدکننده سیمان در دنیاست. کشورهای چین، آمریکا و هند، سه کشور بزرگ تولیدکننده سیمان در دنیا هستند. هم اکنون هیچ مجوزی برای واحدهای جدید تولید سیمان در کشور صادر نمی گردد. قیمت سیمان در بازارهای منطقه ای در سالهای اخیر به صورت متوسط ۷۰ – ۶۰ دلار بر تن (معادل هر کیلوگرم ۱، ۶۲۵ تومان با احتساب دلار ۲۵۰۰۰ تومانی) بوده است. این در حالیست که قیمت فروش سیمان در کشور (مصوب وزارت صنعت، معدن و تجارت) در سالهای اخیر حدود ۱۵ – ۱۰ دلار بر تن (معادل هر کیلوگرم ۳۱۲/۵ تومان با احتساب دلار ۲۵۰۰۰ تومانی) بوده است. حضور واسطه ها در صنعت سیمان چه در حوزه فروش داخلی و چه در حوزه صادرات یکی از چالش های بزرگ این صنعت بشمار می رود. واسطه ها سیمان را به قیمت مصوب دولتی در درب کارخانه از تولیدکننده خریداری نموده و آنرا با احتساب هزینه حمل و نقل و سود در بازار عرضه می کنند. ازاین رو سود حاصل از شکاف قیمتی میان قیمت سیمان در درب کارخانه و قیمت آن در بازار به جیب واسطه ها سرازیر می شود. نقش مهم واسطه ها به این علت است که با قدرت مالی آنها، تولیدکنندگان مبادرت به فروش محصول خود به صورت نقدی به واسطه ها می کنند. این در حالیست که مصرف کنندگان واقعی، امکان خرید نقدی از درب کارخانه و به میزان بالا را نداشته و مجبور هستند تا تأمین سیمان مورد نیاز خویش را از راه واسطه ها و سپس توزیع کنندگان انجام دهند. بر طبق این گزارش در سالهای اخیر به سبب افزایش قیمت حمل و نقل و همینطور مواد مورد نیاز برای بسته بندی سیمان (کیسه سیمان) اقدامات سودجویانه ای را برخی واسطه ها انجام داده اند و اصلاح نظام توزیع این کالای اساسی در کشور را بیش ازپیش مورد توجه قرار داده است. در حوزه صادراتی نیز، در گذشته واسطه ها (بازرگانان) ایرانی و غیرایرانی به خرید سیمان با قیمت مصوب از درب کارخانه و به صورت ریالی اقدام نموده و آنرا به صورت ارزی یا ریالی صادر می کردند و به سبب رواج کارت های بازرگانی یک بار مصرف، ارزی از محل صادرات سیمان به کشور باز نمی گشت که بعد از اصلاح سیاست های ارزی توسط بانک مرکزی و همینطور نظارت بر روند صدور کارت های بازرگانی، این مشکل تا حد زیادی مرتفع شده است و هم اکنون تولیدکنندگان سیمان هم مبادرت به صادرات محصولات خود می کنند. صنعت سیمان کشور به سبب سیاستگذاری نادرست وزارت صنعت، معدن و تجارت با چالش های ساختاری گوناگونی روبه روست؛ که از مهم ترین چالش های این صنعت میتوان به ظرفیت مازاد تولید به سبب صدور مجوزهای بی رویه برای راه اندازی واحدهای سیمانی مازاد بر نیاز کشور، توجیه اقتصادی نداشتن صادرات و همینطور نظام قیمت گذاری دستوری این محصول اشاره نمود. این دو عامل سبب شده اند که چشم انداز توسعه صنعت سیمان با ابهاماتی روبه رو باشد. نکته جالب توجه این است که با وجود توسعه صنعت سیمان و تولید مازاد بر نیاز داخل و قیمت گذاری دستوری توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، همچنان در برهه هایی، کشور با مشکل تأمین سیمان و افزایش قیمت روبه رو بوده است و مصرف کنندگان نهایی امکان دسترسی ساده و با قیمت مصوب به سیمان تولیدی کشور را نداشته اند. عرضه انرژی به قیمت یارانه ای به واحدهای سیمانی برای پیشگیری از افزایش قیمت سیمان باعث شد تا ارزان فروشی و رقابت منفی میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان به سبب وجود حاشیه سود اتفاق بیفتد و کشورهای صادراتی هدف (عراق و افغانستان)، به وضع تعرفه یا ممنوعیت نسبت به واردات سیمان ایران اقدام نمایند. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۷ و در یک گزارش جامع مبادرت به بررسی مشکلات ساختاری صنعت سیمان کشور کرد و پیشنهاد کرد تا در کمترین زمان ممکن، رینگ داخلی و صادراتی بورس کالا برای فروش داخلی و صادرات سیمان فعال شود؛ اما دولت در تأخیری قابل توجه، درنهایت در خرداد سال ۱۴۰۰ به صدور مجوز عرضه سیمان در بورس کالا اقدام نمود. بر طبق این گزارش در تیر سال ۱۴۰۰، قطع ناگهانی برق واحدهای تولیدکننده سیمان یا وضع مقررات غیرکارشناسی برای واحدهای تولیدکننده سیمان برای عرضه برق و فعالیت آنها، باعث افت بسیار تولید سیمان در کشور شده است. همین مساله در کنار عرضه سیمان در بورس کالا و کشف قیمت آن برپایه مکانیزم های عرضه و تقاضای بازار باعث رشد جهشی قیمت این محصول در کشور شده است. راهکارهای حل مشکلات صنعت سیمان گزارش مرکز پژوهش های مجلس با برشمردن مسائل صنعت سیمان کشور، راهکارهایی را عرضه کرده است همچون آنکه همکاری وزارت نیرو با وزارت صنعت، معدن و تجارت و انجمن های تخصصی صنعت سیمان به منظور مدیریت مصرف برق در این صنعت از راه تعطیلی داوطلبانه واحدهای سیمان کشور (به منظور انجام تعمیرات) در فصل تابستان و درعین حال پیشگیری از تحت تاثیر قرار گرفتن عرضه سیمان در بازار با در نظر گرفتن مشوق های مناسب برای تولیدکنندگان. راهکار دیگر مرکز پژوهش های مجلس عنوان می کند که بازبینی در برنامه تأمین برق و فعالیت کارخانه های سیمانی کشور برپایه مشخصات فنی تجهیزات و ماشین آلات کارخانه های سیمان، به نحوی که این کارخانه ها بتوانند با درصدی از دیماند خود (حداقل ۷۰ درصد) به فعالیت بپردازند و با مشکل تأمین کلینکر برای تولید سیمان و عرضه به بازار داخلی مواجه نشوند. شایان ذکر است که برنامه فعلی اعلام شده ازسوی وزارت نیرو برای تأمین برق واحدهای تولیدکننده سیمان غیرکارشناسی بوده و به توقف تولید این واحدها منجر گردیده است. همینطور وزارت صنعت، معدن و تجارت نقش تنظیم گری خویش را در تنظیم بازار سیمان کشور ایفا کند، به نحوی که به قیمت گذاری دستوری سیمان در کشور آخر داده و همه واحدهای تولیدی را مکلف به عرضه هفتگی میزان مشخصی سیمان در بورس کالا کند. این مساله ضمن شفاف کردن عرضه، تقاضا و معامله سیمان در کشور، نقش واسطه ها را در تجارت این محصول از بین خواهد برد و مصرف کنندگان و توزیع کنندگان واقعی می توانند به گرفتن کد بورسی اقدام نموده و خرید سیمان را به صورت مستقیم از بورس کالا انجام دهند. گزارش مرکز پژوهش های مجلس با عرضه راهکاری دیگر عنوان می کند که رینگ صادراتی بورس کالا برای صادرات سیمان و کلینکر به منظور پیشگیری از رقابت منفی و دامپینگ و شفاف شدن معاملات صادراتی فعال شود. ضمن آنکه نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت بر انبارهای تولیدکنندگان و توزیع کنندگان سیمان کشور از راه سامانه جامع انبارها برای پیشگیری از احتکار احتمالی سیمان و کلینکر ازسوی تولیدکننده یا توزیع کننده صورت گیرد. این گزارش همینطور اصلاح تدریجی قیمت حامل های انرژی صنعت سیمان (برق و گاز) طی یک برنامه پنج ساله (همزمان با کشف قیمت در بورس کالا – آزادسازی قیمت) با هدف حرکت دادن کارخانه های سیمانی کشور به سمت ارتقای فناوری، نوسازی و بازسازی واحدهای سیمانی را بعنوان راهکار دیگری عنوان می کند. ضمن آنکه با عنایت به تولید سیمان مازاد بر نیاز داخلی کشور و محدود بودن بازارهای صادراتی، لازم است تا درمورد طرح های سیمانی با پیشرفت فیزیکی کمتر از ۴۰ درصد، بازبینی شود تا در صورت ضرورت متوقف شده یا جانمایی آنها تغییر کند. گزارش مرکز پژوهش های مجلس در پیشنهادی دیگر تصریح می کند که هرگونه سیاستگذاری و برنامه ریزی برای صنعت سیمان کشور با مشورت تولیدکنندگان و انجمن های تخصصی مربوطه و تشکل های اقتصادی کشور صورت گیرد و همینطور از تعاونی های توزیعی سیمان و مصالح ساختمانی برای ایجاد امکان خرید سیمان از بورس کالا با هدف کوتاه کردن دست دلالان و واسطه ها از بازار سیمان کشور حمایت شود تا امکان نظارت بر نحوه عرضه سیمان در بازار فراهم گردد. منبع: newbox.ir 1400/05/16 12:09:36 5.0 / 5 575 تگهای خبر: اقتصاد , بازار , بازرگانی , بانك این مطلب نیوباکس را پسندیدید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط کدام استانها کمترین سهم از تبدیل مجوزهای صنفی دارند؟ طلای جهانی باردیگر از جا برخاست قیمت طلا و سکه 29 فروردین 1403 اعلام لیست مجوزهای کسب وکار تاییدمحور نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۸ بعلاوه ۵