گزارش نیو باكس؛

بودجه عمرانی جوابگوی طرح های توسعه ای نیست

بودجه عمرانی جوابگوی طرح های توسعه ای نیست نیو باکس: در صورتیکه کمیسیون تلفیق بودجه، وزارت صمت را مکلف به تأسیس صندوق های سهامی عام برای عرضه معادن کرده، کارشناسان معتقدند جای چنین الزامی برای پروژه های عمرانی از طرف وزارت راه خالی است.



به گزارش نیو باکس به نقل از مهر، رحیم زارع سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مجلس، ۱۳ بهمن در تشریح یکی از مصوبات این کمیسیون اظهار داشت: برمبنای مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف شد تا نسبت به واگذاری مجوزهای معادن تعطیل در اختیار خود در قالب شرکت های سهامی عام طرح بوسیله بازار سرمایه اقدام نماید.
وی افزود: همین طور وزارت صنعت چهار ماه بعد از اجرای این قانون، مجوز کلیه معادن تعطیل که بیش از یک سال از تعطیلی آنها می گذرد، بصورت خودکار لغو می شود و گزارش آنرا باید حداکثر تا ۶ ماه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه نماید. بخشنامه اجرائی این بند نیز ظرف یک ماه با پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تأیید شورایعالی بورس باید تدوین و اجرائی شود.
تسری الزام وزارت صمت به وزارت راه
این تکلیفی که مجلس جهت راه اندازی صندوق های عام معادن بر عهده وزارت صمت گذاشته، می تواند در لایحه بودجه سال آینده برای تامین مالی پروژه های عمرانی بر عهده وزارت راه نیز گذاشته شود.
به خصوص که از یک سو با مجموع پروژه های نیمه کاره تا هزار هزار میلیارد تومان مواجهیم و از طرفی حجم زیادی پروژه عمرانی برای تکمیل زیرساخت های ترانزیتی کشور خصوصاً تکمیل کریدور ریلی شمال-جنوب در قطعه رشت-آستارا باقی مانده که تامین مالی بسیار بالایی نیزا دارد ولی با عنایت به بالا بودن حجم کالاهای ترانزیتی روسیه و هند و نیز سایر کشورهای حوزه آسیای میانه و قفقاز، راه اندازی این خط ریلی در اندک زمانی می تواند به سوددهی برسد و اصل و سود سرمایه سهامداران صندوق های پروژه بورسی را مستهلک کند.
سابقه موفق ولی کوچک صندوق های پروژه بورسی
این در حالی است که تا قبل از این هم قانون امکان استفاده از ابزار صندوق های بورسی پروژه برای تامین مالی پروژه های عمرانی وجود داشت؛ ولی وزارت راه و شهرسازی کوشش های اندکی برای تشکیل این صندوق ها در بازار سرمایه به خرج داد.
تنها پروژه راه آهن بیرجند-یونسی در دوره وزارت محمد اسلامی برای معرفی به بازار سرمایه و تامین مالی پروژه از بورس آماده سازی شده بود ولی هیچگاه به عرضه اولیه و نام نویسی برای یونیت های صندوق پروژه نرسید.
همچنین قطعه گرمسار-سمنان آزادراه حرم تا حرم در مهر ماه ۱۳۹۹ با پشتیبانی یکی از شرکت های تامین سرمایه وابسته به بانک عامل بخش مسکن با نماد «حرم ۰۳» در فرابورس ارائه شد که ۲۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز این پروژه ظرف ۳ روز و با نرخ سود علی الحساب ۱۷.۵ درصد تامین مالی شد.
برخی کارشناسان معتقدند همانگونه که در قانون بودجه امسال، وزارت صمت مکلف به تامین مالی راه اندازی معادن بوسیله صندوق های پروژه سهامی عام شده، وزارت راه نیز ملزم به واگذاری برخی از پروژه های عمرانی در بورس شود؛ به ویژه که بودجه های عمرانی تکافوی اجرای خیلی از طرح های زیرساختی نیست و چاره ای جز دخالت دادن مردم در تامین مالی پروژه ها نداریم.
کارشناس اقتصادی: بودجه عمرانی دیگر کفاف طرح های توسعه ای را نمی دهد
در همین خصوص محمود جواد شاهجویی کارشناس اقتصاد حمل و نقل در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار نمود: در کشورمان با چالش بزرگ انباشت پروژه های عمرانی و توسعه ای که ضامن توسعه کشور هستند به علت کمبود منابع مالی روبه رو شده ایم اگر چالش تامین مالی برطرف نشود، وارد یک لوپ می شویم که از یک سو کمبود زیرساخت ها را داریم و از طرفی، توسعه کشور لازمه توسعه زیرساخت هاست و به همین ترتیب اقتصاد امکان بازترمیمی و بازآفرینی خودرا از دست می دهد.
وی اضافه کرد: ابزار صندوق های سهامی عام پروژه می تواند از چند جهت مسیر را به سمت اصلاح و بهبود اقتصادی پیش ببرد؛ کارکرد این صندوق به این شکل است که در کشور از یک سو با حجم انبوهی از نقدینگی که احتمالاً تا آخر سال به ۴.۵ هزار هزار میلیارد تومان می رسد مواجهیم؛ از طرفی چون فعالیتهای مولد در کشور نداریم، این نقدینگی وارد فعالیتهای غیر مولد و کاذب شده و بازارها را گرفتار التهاب می کند.
کارشناس اقتصاد حمل و نقل ضمن اشاره به مشکلات تامین مالی پروژه های عمرانی بوسیله بودجه های عمرانی سنواتی و افزایش هزینه های جاری دولت، اظهار داشت: حتی اگر فروش نفت هم اصلاح گردد باز هم نمی توانیم با مدلهای سابق مبادرت به تامین مالی پروژه های عمرانی از محل فروش نفت نماییم.
شاهجویی اشاره کرد: ابزار شرکت سهامی عام پروژه هم امکان هدایت نقدینگی به سمت تامین مالی پروژه های عمرانی را فراهم می آورد و هم این که چالش تامین مالی طرح های توسعه ای را برطرف می کند.
وی تصریح کرد: با عنایت به شرایط فعلی بازار سرمایه، لازم است برای استقبال مردم و سهام داران از سرمایه گذری در صندوق های پروژه، یک نهاد ضامن باید سرمایه گذاری در این عرصه را برایم ردم ضمانت کند که می تواند شرکت های بیمه ای یا بانکها باشد که با اتکا به حمایت های دولتی، مشکل ریسک خودرا حل کنند.
شاهجویی گفت با این اقدام، مردم می توانند از بازگشت سرمایه خود مطمئن باشند و همین طور با عنایت به تضمینی بودن بازگشت اصل و سود سرمایه سهامداران در صندوق های پروژه عام، جذابیت این صندوق ها برای مردم افزایش می یابد.
وی افزود: همین طور وزارت صنعت چهار ماه بعد از اجرای این قانون، مجوز کلیه معادن تعطیل که بیش از یک سال از تعطیلی آنها می گذرد، بصورت خودکار لغو می شود و گزارش آنرا باید حداکثر تا ۶ ماه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه نماید. بخشنامه اجرائی این بند نیز ظرف یک ماه با پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تأیید شورایعالی بورس باید تدوین و اجرائی شود.
وی افزود: همین طور وزارت صنعت چهار ماه بعد از اجرای این قانون، مجوز کلیه معادن تعطیل که بیش از یک سال از تعطیلی آنها می گذرد، بصورت خودکار لغو می شود و گزارش آنرا باید حداکثر تا ۶ ماه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه نماید. بخشنامه اجرائی این بند نیز ظرف یک ماه با پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تأیید شورایعالی بورس باید تدوین و اجرائی شود.
کارشناس اقتصادی: پروژه های نیمه تمام عمرانی را می توان با صندوق های پروژه تامین مالی کرد
مهدی هاشم زاده کارشناس اقتصاد حمل و نقل در گفت و گو با خبرنگار مهر با انتقاد از نظام تامین مالی پروژه های زیرساختی و عمرانی کشور عنوان کرد: تامین مالی پروژه های عمرانی در وضعیت فعلی اقتصاد و نظام بودجه ریزی کشور با مشکلات بسیاری روبرو شده است، بودجه عمرانی هم اکنون کفاف اختتام دادن پروژه های نیمه تمام تعریف شده را ندارد و حتی با وجود افزایش ۴۰ درصدی این بودجه عمرانی در لایحه بودجه ۱۴۰۱، تامین مالی کامل پروژه های نیمه تمام به وقوع نپیوسته است و هر پروژه بصورت قطره چکانی بوسیله بودجه دولتی تامین مالی شده است. این مدل تامین مالی سبب گشته است پروژه های عمرانی و زیرساختی کشور، سال ها معطل بودجه دولتی بمانند.
وی اضافه کرد: از طرفی ازآنجاکه پرداخت حقوق و هزینه های جاری همیشه در اولویت است، در شرایطی که به هر علت شامل کاهش قیمت نفت و یا تحریم های اقتصادی تامین بودجه دولت با مشکل روبرو می شود سهم اعتبارات پروژه های عمرانی بصورت خودکار کاسته می شود. در این شرایط توسعه عمرانی کشور و به تبع آن پیشرفت و آبادانی و ایجاد اشتغال مربوطه با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به مشکلات موجود در حوزه تامین مالی بانکی و خارجی پروژه های زیرساختی کشور اضافه کرد: نکته مهم دیگر، مشکلات موجود در نظام تامین مالی کشور است که راهکارهای عادی تامین مالی را در کشور ما به بن بست رسانده است. فاینانس خارجی، به دنبال سرمایه گذاری کوتاه مدت در کشور ما است و بیشتر بخش های غیر کارآمد و حداقل خارج از اولویت کشور از این طریق تامین مالی می گردد. از جانب دیگر نظام تامین مالی بانکی کشور نیز به سمت اعطای اعتبارات به بخش هایی از اقتصاد با سوددهی بالا در زمان کم، رفتند. آمار منتشره از میزان تسهیلات بانکی اعطا شده در ۶ ماهه اول ۱۴۰۰، به وضوح نشان از این مساله دارد که تسهیلات بانکی به سمت بخش های زودبازده غیر مولد رفته است. در ۶ ماهه اول ۱۴۰۰ بیش از ۶۳ درصد از تسهیلات اعطای کل سیستم بانکی به بخش های خدمات و تجاری اختصاص یافته است که به خوبی انحراف موجود در این بخش را نمایان کرده است.
هاشم زاده اصلاح روند موجود بانکها را چندساله عنوان نمود و اظهار داشت: بودجه دولتی و مالیات کفاف هزینه های جاری را هم نمی دهد، نظام تامین مالی خارجی، به بخش هایی که خود تمایل دارد و بعضاً نیاز اصلی کشور نیز نیست، پرداخت نمی گردد. از جانب دیگر در بخش اعتبارات بانکی نیز انحراف بسیار بالایی وجود دارد و برای اصلاح این روند فعلی حتی از همین حالا نیز تلاش هایی صورت بگیرد، تا چندین سال طول خواهد کشید که به نقطه مطلوب برسد و درحال حاضر نمی توان انتظار معجزه در این بخش را داشت.
این کارشناس اقتصادی با بیان این نکته که راه حل فعلی اقتصاد، استفاده از نقدینگی سرگردان در دسترس مردم است، اظهار داشت: بدین سبب تنها راه حل موجود، استفاده بهینه از نقدینگی سرگردان در جامعه و در دست مردم است. مدلی که چند ده سال است در کشورهای پیشرفته دنیا به کار گرفته شده است و توسعه اقتصادی با دخالت مردم در اقتصاد همراستا شده است. در این بین مدل مشارکت صحیح حاکمیت با مردم نیز همیشه نیازمند پیروی از الگویی مناسب بوده است. در همین راستا سازوکار انتقال سهام پروژه های زیرساختی به همراه بیمه کردن اصل و کف سود بانکی، مدل مناسبی است که برای تشویق مردم جهت سرمایه گذاری پیشنهاد می شود. این الگو در کشور ما به مدل شرکت سهام عام پروژه با تضمین اصل و کف سود بانکی معروف است که بتازگی نیز در کشور ما به کار گرفته شده است.
وی مدل شرکت سهامی عام پروژه با تضمین اصل و کف سود بانکی را مدلی بسیار موفق و تجربه شده در کشورهای پیشرفته عنوان نمود و عنوان کرد: شرکت سهامی عام پروژه یکی از ابزارهای نوین تامین مالی بخش مولد اقتصاد است که بتازگی در ایران مطرح شده است؛ نکته مهم این است که این شیوه تلفیقی سابقه طولانی در تامین مالی پروژه های زیرساختی در کشورهای مختلف دنیا داشته است. بطور مثال تونل مانش که طول آن، ۵۲ کیلومتر است و انگلستان را بعد از عصر یخبندان بار دیگر به اروپا وصل کرد. این تونل چهل متر پایین تر از کف دریا بوده و دارای سه کانال است که دو کانال مربوط به رفت و برگشت و یک کانال برای نگهداری است. تامین مالی این پروژه به این شکل بوده است که ۵۰% از منابع موردنیاز پروژه توسط بانکها تامین شده و مابقی آن بوسیله بنگاه های اقتصادی بخش خصوصی و مردم تامین مالی شده است. نکته مهم دیگر قرارداد حق بهره برداری از شرکت پروژه مدنظر که زیر نظر شرکت یوروتانل بعنوان مجری پروژه است که ازطریق یک قرارداد حق امتیاز ۶۵ ساله توسط دولت فرانسه و انگلیس به این شرکت داده شد.
هاشم زاده در آخر با بیان این نکته که کمیسیون تلفیق مجلس در جهت اصلاح نظام تامین مالی پروژه های زیرساختی مدل شرکت سهام عام پروژه را برای پروژه های زیرساختی نیمه تمام خود معرفی کرده است، اشاره کرد: روز گذشته در کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱، مدل شرکت سهام عام پروژه را برای معادن تعطیل و پروژه های عمرانی و زیرساختی نیمه تمام خود به تصویب رساند که این مساله بطور قطع تغییرات بسیار جدی و مهمی در حوزه توسعه اقتصادی زیرساخت های کشور به وقوع خواهد پیوست و سالهای آینده نقدینگی موجود در جامعه به این سمت هدایت خواهد شد برای اینکه با اعطای سهام پروژه به مردم و همین طور تضمین اصل و کف سود توسط مدیریت پروژه، در هر شرایط اقتصادی، سرمایه گذار این پروژه ها سود خواهدنمود و از جانب دیگر مدیریت پروژه با وجود آورده کمتر، به علت گرفتن سهام ممتاز مدیریتی، امکان مدیریت پروژه را نیز خواهد داشت. این مدل سرمایه گذاری بطور قطع مشارکت مردم در اقتصاد را افزایش خواهد داد و توسعه زیرساختی کشور را نیز فراهم خواهدنمود.


منبع:

1400/11/16
23:04:47
5.0 / 5
863
تگهای خبر: ابزار , اقتصاد , بازار , بانك
این مطلب نیوباکس را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۲ بعلاوه ۳
نیو باکس
newbox.ir - تمامی حقوق نیو باكس محفوظ است

نیو باكس

بسته بندی و جعبه